Bài Giảng của Đức Thánh Cha Phanxicô Lễ Hai Thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ 29/6/2021

Lúc 9:30 sáng thứ Ba 29 tháng 6, tại Đền Thờ Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cử hành thánh lễ kính hai thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ và trao dây Pallium cho 34 vị Tổng Giám Mục mới được bổ nhiệm trong năm qua.

Trong ngày lễ hôm nay, Đức Thánh Cha, và các vị Hồng Y mặc phẩm phục màu đỏ, màu của sự tử đạo. Thánh lễ này là một tưởng niệm của Giáo Hội trong tâm tình biết ơn đối với các chứng nhân của Chúa Giêsu Kitô, đã trở thành anh chị em với nhau trong cuộc tử đạo, và là một tuyên xưng long trọng Giáo Hội duy nhất, thánh thiện, Công Giáo và tông truyền.

Thật thế, nếu chúng ta nghĩ tới hai ngàn năm lịch sử của Giáo Hội, chúng ta có thể ghi nhận như Chúa Giêsu đã báo trước rằng các kitô hữu sẽ không bao giờ thiếu các thử thách, thậm chí đến mức tử đạo.

Bên cạnh đó, Giáo Hội còn phải chịu nhiều đau khổ vì sự ô nhiễm đức tin, và những tấn kích vào sự toàn vẹn của nhiệm thể Giáo Hội, làm suy yếu khả năng ngôn sứ và chứng tá, làm vấy bẩn vẻ đẹp gương mặt của Giáo Hội. Đây là thực tại được thánh Phaolô nói tới trong thư thứ I gửi tín hữu Corintô khi trả lời một số vấn đề chia rẽ, không trung thực và bất trung với Tin Mừng đe dọa Giáo Hội. Thư thứ II gửi Timoteo cũng nói tới các “nguy hiểm của thời cuối cùng” là các thái độ sống tiêu cực thuộc thế gian có thể tiêm nhiễm cộng đoàn kitô như ích kỷ, khoe khoang, kiêu căng, ham hố tiền bạc.

Trước đây việc trao dây Pallium diễn ra như sau: sau khi Đức Thánh Cha làm phép các dây Pallium, các vị Tổng Giám Mục tiến đến quỳ trước mặt ngài và Đức Thánh Cha sẽ choàng dây lên vai vị Tổng Giám Mục.

Tháng Giêng năm 2015, Đức Thánh Cha Phanxicô đã quyết định rằng buổi lễ trao dây Pallium chính thức cho các Tổng Giám Mục Chính Tòa từ nay trở đi sẽ diễn ra tại các giáo phận của vị Tổng Giám Mục chứ không phải ở Vatican như trước.

Sứ thần Tòa Thánh hay Khâm Sứ Tòa Thánh sẽ bàn thảo với vị Tổng Giám Mục ngày giờ và, hoàn cảnh hợp lý nhất để “công khai và chính thức” trao dây Pallium cho ngài nhân danh Đức Thánh Cha với sự tham dự của các giám mục trong các giáo phận thuộc về giáo tỉnh; và cộng đoàn tín hữu địa phương.

Trong bài giảng thánh lễ, Đức Thánh Cha nói:

Thánh Phêrô và Thánh Phaolô là hai vị Tông đồ vĩ đại của Phúc âm và là hai trụ cột của Giáo hội. Hôm nay chúng ta mừng kính hai vị. Chúng ta hãy quan sát kỹ hơn hai chứng nhân đức tin này. Trọng tâm trong câu chuyện của các ngài không phải là năng khiếu và khả năng của chính các vị; nhưng là sự thay đổi cuộc đời sau khi đã gặp Chúa Kitô. Các ngài đã trải nghiệm một tình yêu chữa lành và giải thoát. Sau đó, các ngài trở thành Tông đồ và các thừa tác viên mang đến tự do cho những người khác.

Thánh Phêrô và Thánh Phaolô đã được tự do vì các ngài đã được giải thoát. Chúng ta hãy suy nghĩ về điểm trung tâm này.

Thánh Phêrô, người đánh cá đến từ Galilê, được giải thoát khỏi cảm giác thiếu thốn và kinh nghiệm thất bại cay đắng, nhờ tình yêu thương vô điều kiện của Chúa Giêsu. Dù là một người đánh cá lành nghề, nhiều khi trong đêm khuya, thánh nhân đã nếm trải sự cay đắng thất vọng vì không đánh bắt được gì (x. Lc 5: 5; Ga 21: 5) và, khi thấy lưới trống của mình, ngài đã bị cám dỗ để gác mái chèo của mình lên. Dù mạnh mẽ và nóng nảy, nhưng Phêrô thường chịu khuất phục trước sự sợ hãi (x. Mt 14,30). Mặc dù là một môn đệ nhiệt thành của Chúa, thánh nhân vẫn tiếp tục suy nghĩ theo tiêu chuẩn thế gian, nên không hiểu và không chấp nhận ý nghĩa của thập giá Chúa Kitô (x. Mt 16,22). Ngay cả khi nói rằng mình đã sẵn sàng hiến mạng sống cho Chúa Giêsu, thì việc ai đó nghi ngờ ngài là một trong các môn đệ của Chúa Kitô cũng đã đủ để khiến ngài sợ hãi chối bỏ Thầy (x. Mc 14: 66-72).

Dù sao thì Chúa Giêsu cũng yêu Thánh Phêrô và sẵn sàng mạo hiểm với thánh nhân. Ngài khuyến khích Phêrô đừng bỏ cuộc, hãy thả lưới một lần nữa, bước đi trên mặt nước, tìm thấy sức mạnh để chấp nhận sự yếu đuối của mình, theo Ngài trên con đường thập tự giá, hiến mạng sống cho anh chị em mình, để chăn đàn chiên của Ngài. Bằng cách này, Chúa Giêsu giải thoát Phêrô khỏi sự sợ hãi, khỏi những tính toán chỉ dựa trên mối quan tâm của thế gian. Ngài đã mang lại cho thánh nhân dũng khí để mạo hiểm tất cả mọi thứ và niềm vui trở thành ngư phủ chài lưới người. Chính thánh Phêrô là người được Chúa Giêsu kêu gọi để củng cố đức tin cho anh em (x. Lc 22,32). Ngài đã ban cho thánh nhân – như chúng ta đã nghe trong Tin Mừng – chìa khóa để mở những cánh cửa dẫn đến cuộc gặp gỡ với Chúa và sức mạnh để ràng buộc và tháo gỡ: để ràng buộc anh chị em của ngài với Chúa Kitô và nới lỏng những nút thắt và xiềng xích trong cuộc sống của họ. (x. Mt 16:19).

Tất cả những điều đó chỉ có thể xảy ra bởi vì – như chúng ta đã nghe trong bài đọc đầu tiên – chính Phêrô đã được tự do. Những xiềng xích giam giữ thánh nhân trong tình trạng một tù nhân đã bị vỡ tan và, như vào đêm khi dân Israel được giải thoát khỏi ách nô lệ ở Ai Cập, ngài được bảo phải vội vàng trỗi dậy, thắt đai lưng và đi dép để đi ra ngoài. Sau đó, Chúa đã mở những cánh cửa trước mặt ngài (xem Cv 12: 7-10). Ở đây chúng ta thấy một lịch sử mới của việc mở cửa, giải phóng, xiềng xích bị phá vỡ, cuộc di cư ra khỏi ngôi nhà của sự trói buộc. Thánh Phêrô đã có một kinh nghiệm Lễ Vượt Qua khi Chúa giải thoát ngài.

Tông đồ Phaolô cũng cảm nghiệm được sự tự do mà Chúa Kitô mang lại cho ngài. Thánh nhân được giải phóng khỏi hình thức nô lệ áp bức nhất, đó là chế độ nô lệ đối với bản thân mình. Từ Saulô, tên của vị vua đầu tiên của Israen, thánh nhân trở thành Phaolô, có nghĩa là “nhỏ bé”. Ngài cũng được giải thoát khỏi lòng nhiệt thành tôn giáo đã khiến ngài trở thành một người nhiệt thành bảo vệ các truyền thống của tổ tiên mình (xem Gl 1:14) và là một kẻ bắt bớ độc ác các Kitô hữu. Thánh nhân đã được giải thoát. Việc tuân thủ các nghi thức tôn giáo và sự kiên quyết bảo vệ truyền thống, thay vì khiến thánh nhân mở lòng đón nhận tình yêu của Thiên Chúa và của anh chị em mình, đã khiến ngài cứng lòng: thánh nhân là một người theo trào lưu chính thống. Thiên Chúa đã giải thoát ngài khỏi điều này, nhưng Người không miễn trừ cho ngài những yếu đuối và gian khổ là những điều đã làm cho sứ mạng loan báo Tin Mừng của thánh nhân thêm nhiều thành quả: sự căng thẳng của việc tông đồ, sự ốm yếu về thể xác (x. Gl 4, 13-14); bạo lực và bách hại, đắm tàu, đói khát, và như chính Người nói với chúng ta, là một cái gai đau đớn trong da thịt (x. 2Cr 12, 7-10).

Do đó, Phaolô nhận ra rằng “Những gì thế gian cho là yếu kém, thì Thiên Chúa đã chọn để hạ nhục những kẻ hùng mạnh” (1Cr 1:27), để chúng ta có thể làm được mọi sự nhờ Đấng củng cố chúng ta (x. Pl 4:13), và điều đó không gì có thể ngăn cách chúng ta khỏi tình yêu của Người (x. Rm 8:35-39). Vì lý do này, vào cuối đời – như chúng ta đã nghe trong bài đọc thứ hai – Thánh Phaolô đã có thể nói: “Chúa đã đứng về phía tôi” và “Ngài sẽ giải cứu tôi khỏi mọi sự tấn công của ma quỷ” (2Tm 4:17). Thánh Phaolô đã có một kinh nghiệm Lễ Vượt Qua: đó là Chúa giải thoát ngài.

Anh chị em thân mến, Giáo hội nhìn lên hai nhân vật vĩ đại này của đức tin này và thấy hai vị Tông đồ đã giải phóng sức mạnh của Tin Mừng trong thế giới của chúng ta, chỉ vì trước hết chính các ngài đã được giải thoát nhờ cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô. Chúa Giêsu không xét đoán họ hay làm nhục họ. Thay vào đó, ngài chia sẻ cuộc sống của họ với sự trìu mến và gần gũi. Ngài ủng hộ họ bằng lời cầu nguyện của mình, và thậm chí đôi khi trách móc họ để khiến họ thay đổi. Với ông Phêrô, Chúa Giêsu nhẹ nhàng nói: “Thầy đã cầu nguyện cho anh để anh khỏi mất lòng tin”. (Lc 22:32). Và với Phaolô, Chúa nói: “Saulô, Saulô, sao ngươi bắt bớ ta?” (Công vụ 9: 4). Ngài cũng làm như vậy với chúng ta: Ngài bảo đảm với chúng ta về sự gần gũi của Ngài bằng cách cầu nguyện và chuyển cầu cho chúng ta trước mặt Chúa Cha, và nhẹ nhàng khiển trách chúng ta mỗi khi chúng ta đi chệch hướng, để chúng ta có thể tìm thấy sức mạnh trỗi dậy và tiếp tục cuộc hành trình.

Chúng ta cũng đã được Chúa cảm động; chúng ta cũng đã được giải thoát. Tuy nhiên, chúng ta cần được giải thoát hết lần này đến lần khác, vì chỉ một Giáo hội tự do mới là một Giáo hội đáng tin cậy. Giống như Phêrô, chúng ta được kêu gọi để thoát khỏi cảm giác thất bại trước những cuộc đánh cá đôi khi thảm khốc của chúng ta. Để thoát khỏi nỗi sợ hãi làm tê liệt chúng ta, khiến chúng ta tìm kiếm nơi ẩn náu trong an ninh của chính mình và cướp đi lòng can đảm dám nói lời tiên tri. Giống như Phaolô, chúng ta được mời gọi để thoát khỏi sự phô trương bề ngoài giả hình, thoát khỏi sự cám dỗ để thể hiện mình với quyền lực thế gian hơn là với sự yếu đuối trong đó có không gian cho Thiên Chúa, thoát khỏi một lòng đạo vụ luật khiến chúng ta cứng nhắc và không linh hoạt; thoát khỏi những liên hệ nguy hiểm với quyền lực và khỏi nỗi sợ hãi bị hiểu lầm và tấn công.

Hai thánh Phêrô và Phaolô để lại cho chúng ta hình ảnh một Giáo hội được giao phó trong tay chúng ta, nhưng được Chúa hướng dẫn với lòng trung tín và tình yêu dịu dàng, vì chính Ngài là Đấng hướng dẫn Giáo hội. Một Hội Thánh yếu ớt, nhưng lại tìm thấy sức mạnh trước sự hiện diện của Thiên Chúa. Hình ảnh của một Giáo hội được tự do và có khả năng mang đến cho thế giới sự tự do mà thế giới không thể tự nó ban cho: đó là tự do khỏi tội lỗi và cái chết, khỏi cam chịu, khỏi cảm giác bất công và mất hy vọng làm mất nhân tính cuộc sống của những người nam nữ trong thời đại chúng ta.

Chúng ta hãy hỏi, hôm nay trong lễ kỷ niệm này nhưng cả sau đó nữa: các thành phố, xã hội của chúng ta và thế giới của chúng ta cần tự do đến mức nào? Bao nhiêu xiềng xích phải được phá vỡ và bao nhiêu cánh cửa đóng lại bấy lâu nay phải được mở toang! Chúng ta có thể giúp mang lại sự tự do này, nhưng chỉ khi trước tiên chúng ta để cho mình được tự do bởi sự mới mẻ của Chúa Giêsu, và bước đi trong sự tự do của Chúa Thánh Thần.

Hôm nay, các Tổng Giám mục anh em của chúng ta nhận lễ trao giải pallium. Dấu hiệu hiệp nhất này với Phêrô nhắc lại sứ mệnh của người chăn chiên, người hiến mạng sống mình vì đàn chiên. Chính khi hiến mạng sống của mình, người chăn chiên, được tự do, trở thành phương tiện mang lại tự do cho anh chị em của mình. Hôm nay, chúng ta cũng được tham gia bởi một Phái đoàn từ Tòa Thượng phụ Đại kết, do người anh em thân yêu của chúng ta, Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô, gửi đến nhân dịp này. Sự hiện diện chào đón của anh em là một dấu chỉ quý giá cho sự hợp nhất trên hành trình tự do của chúng ta khỏi những khoảng cách khiến các tín hữu Kitô bị chia cắt một cách tai tiếng. Cảm ơn sự hiện diện của anh em.

Chúng tôi cầu nguyện cho anh em, cho tất cả các mục tử, cho Giáo hội và cho tất cả chúng ta: để khi được giải thoát bởi Chúa Kitô, chúng ta có thể trở thành những Tông đồ của tự do trên khắp thế giới.

Nguồn: gpphanthiet.com